Zębiak (odontoma)

Radiologicznie zmiana jest mniej lub bardziej amorficzna. Ma zębopodobną strukturę, nieprzepuszczającą promieniowania rentgenowskiego. Jest uznana za malformację lub anomalię o ograniczonym potencjale wzrostu i nieuporządkowanej budowie tkanek zębowych. Resorpcja zębów sąsiednich zachodzi niezwykle rzadko, a zatrzymanie zębów występuje w 10-44,4% przypadków. Mikroskopowo zmiana zawiera dobrze zarysowana, lekko kulista masę w postaci konglomeratu nieuporządkowanych, dojrzałych twardych tkanek zębowych. Niektóre przypadki obejmują dobrze uporządkowaną zębopodobną budowę, stad stopień zróżnicowania morfologicznego zmienia się w zależności od rodzaju zmiany.

Kuliste lub owalne przestrzenie zawierające miazgę, nabłonek szkliwny i pozostałości macierzy szkliwa oraz wyraźne przestrzenie i rozszczepy, które najprawdopodobniej zawierały dojrzałe szkliwo, utracone w procesie dekalcyfikacji są zamknięte w zwapniałej, zmineralizowanej macierzy, głównie zębinowej o nieregularnej budowie oraz cementu lub tkanki cementopodobnej w małych ilościach z domieszka zębiny. W niektórych obszarach na obwodzie masy obserwuje się wysypki miazgi wraz ze sznurami nabłonka zębowego. Jeżeli ta ostatnia tkanka miękka występuje w nadmiarze, różnica miedzy włókniakozębiakiem szkliwiakowym oraz rozwijającym się zębiakiem złożonym może powodować trudności diagnostyczne i potwierdza tezę o bezpośrednim związku obydwu zmian.

Kilkanaście przypadków zębiaków złożonych zostało opisanych wspólnie z torbiela wapniejacą zębopochodną (ang. calcifying odontogenic cyst, COC). 16% zębiaków złożonych zawiera wyizolowane komórki cienie (ghost cells). Niektóre z nich maja pigmentacje melaninowa. Jednak zwykle wysoki stopień zróżnicowania morfologicznego wskazuje na dojrzałość rozwojową zmiany. Cienka otoczka łącznotkankowa, a w niektórych przypadkach torebka torbieli, może otaczać ...