Wpływ palenia papierosów na proces gojenia pozabiegowego

W dymie tytoniowym znajduje się ponad 5000 związków chemicznych, z których przeważająca część jest silnie toksyczna i wykazuje aktywne działanie antygenowe, cytotoksyczne i karcinogenne (4-7). Ich wpływ na jamę ustną to m.in.: osady nikotynowe, zaburzenia wydzielania śliny i jej składu, choroby przyzębia, zapalenie powierzchowne języka, język czarny włochaty, przebarwienia melaninowe, halitosis, kandydoza, leukoplakia, leukoedema oraz zmiany nowotworowe (8, 9). Palenie tytoniu utrudnia także gojenie ran po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej (10-14). Jest to proces wieloetapowy, a nikotynizm może ingerować w jego prawidłowy przebieg na wielu płaszczyznach.

Etapy gojenia się ran

W procesie gojenia się ran tkanek miękkich wyróżnia się fazy: wysiękową, proliferacyjną oraz bliznowacenia. Po przerwaniu ciągłości ścian naczyń krwionośnych krew ulega wynaczynieniu, co aktywuje system krzepnięcia krwi w celu osiągnięcia hemostazy. W pierwszej fazie, wysiękowej, główną rolę odgrywają płytki krwi i fibrynogen. W ciągu 1-2 godzin rana wypełnia się płynem wysiękowym zawierającym: włóknik, białka osocza oraz elementy morfotyczne krwi, w tym erytrocyty oraz granulocyty. Miejsce granulocytów po 48 godzinach zajmują monocyty, które fagocytują bakterie i martwe tkanki. Gdy rana zostanie oczyszczona, rozpoczyna się faza druga, proliferacyjna, w której dochodzi do rozplemu fibroblastów i komórek śródbłonka. W 10. dniu, począwszy od brzegów, ranę wypełnia tkanka łączna z dużą ilością włókien kolagenowych. W jej centrum obecne są pozostałości skrzepu, pod którym znajduje się luźna tkanka łączna lub ziarnina zapalna. W ostatniej fazie procesu gojenia, czyli fazi...