Możliwości modyfikacji przeciwdrobnoustrojowych żywicy akrylanowej (PMMA) do wykonawstwa osiadających protez zębowych – przegląd piśmiennictwa

Zhang Y. i wsp. opisują jedną ze znanych modyfikacji polimetakrylanu metylu, jaką jest wzbogacenie tego tworzywa o nanocząsteczki srebra lub związki srebra, np. AgBr (11). Nanotechnologia stała się ostatnio szybko rozwijającą się dziedziną o licznych zastosowaniach w biomedycynie. Jednocześnie srebro zostało zaadaptowane jako materiał przeciwbakteryjny i dezynfekujący, który jest stosunkowo wolny od negatywnych skutków ubocznych. Naukowcy badali nanocząstki srebra jako środki przeciwbakteryjne w stomatologii. Nanocząstki srebra mogą być na przykład stosowane jako dodatek w żywicach akrylowych do wykonywania ruchomych uzupełnień protetycznych. Chociaż nie wszystkie autorytety uznają bezpieczeństwo nanocząstek srebra, nie odnotowano ogólnoustrojowej toksyczności w razie ich spożycia (12). Dodanie drobin srebra zapobiega przyleganiu Candida spp. do płyty protezy, zmniejszając ryzyko kolonizacji materiału. Dodanie srebra do tworzywa akrylowego w odpowiedniej ilości – do 0,2% – nie zmniejsza jego wytrzymałości mechanicznej, badania wykazują zaś, że 2-proc. zawartość cząsteczek srebra zmniejsza własności mechaniczne PMMA (13, 14). Istnieją badania, w których płytę protezy wytworzono metodą światłoutwardzalnego druku 3D – DLP. Do druku tego wykorzystano żywicę PMMA zmodyfikowaną nanocząsteczkowym srebrem stanowiącym 0,1% całej masy materiału. PMMA w takiej formie wykazuje własności przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, nie jest cytotoksyczne, a wytrzymałość tworzywa nie odbiega znacząco od pierwowzoru (15).

Inną dość ciekawą próbą modyfikacji tworzywa płyty protez były próby wykorzystania związków chitozanu. Chitozan to pochodna chityny, wykazująca się doskonałą biokompatybilnością oraz mająca właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Ma to znaczenie w zapobieganiu zapaleniom jamy ustnej, które mogą być wywołane przez grzyby Stomatitis mycotica, i ich leczeniu (16). Jednakże dodanie chitozanów jako modyfikatorów akrylu nie wpłynęło na poprawę jego właściwości in vitro. Zwiększeniu uległa szorstkość tworzywa, zaś tworzywo tak zmodyfikowane, pomimo właściwości chitozanów, nie wykazywało działania przeciwgrzybicznego oraz nie zaobserwowano zmniejszenia adhezji kolonii (17).

Przeczytaj inne artykuły z kategorii PROTETYKA.

Sawada i wsp. opisują próbę wzbogacenia PMMA o tlenek tytanu. Dodatek cząstek TiO₂ poprawia przewodnictwo cieplne, odporność na pękanie i twardość. Zmniejszeniu ulega również chłonność wody. Dodatkowo TiO₂ pokryty fluoroapatytem wykazywał działanie przeciwgrzybicze i hamował wzrost Candida (18).

McLain i wsp. oraz Petrović i wsp. opisali inną próbę modyfikacji akrylu polegającą na dodaniu kwasu undecylenowego (UDA). UDA zawarty w materiałach do czasowego podścielenia protez wykazuje znaczne własności inhibujące rozwój patogenów C. albicans (19). Kwas undecylenowy wkomponowany do żywicy zmienia jej powierzchnię na bardziej hydrofilową, teoretycznie pogarszając jej właściwości, mimo to dodanie 6% UDA redukowało ilość Candida o > 90%. Testy wykazały całkowite zahamowanie wzrostu Candida przy stężeniu 0,4% UDA (20).

W podobny sposób, tj. wykazując hamujący wpływ na wzrost Candida albicans, wpływało dodanie do masy akrylowej cząsteczek chlorheksydyny (CHX). Użycie tej substancji nie miało wpływu na stopień konwersji żywic i nie oddziaływało na własności mechaniczne materiału (21).

Lee i wsp. do PMMA wprowadzali fitoncyd w celu zahamowania gromadzenia się grzybów i biofilmu. Właściwości te uzyskano bez pogorszenia podstawowych i biologicznych właściwości PMMA. Ponadto materiał ten był biokompatybilny pod względem cytotoksyczności. Dodanie 2,5% mas. fitoncydu było optymalnym stężeniem pod względem działania przeciwgrzybiczego. PMMA z dodatkiem fitoncydu może potencjalnie minimalizować ryzyko stomatopatii protetycznych. Materiał ten może być stosowany jako materiał podstawowy do wykonania protez zębowych (22).