Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, herpangina, choroba dłoni, stopy i jamy ustnej jako częste infekcje wirusowe u dzieci – objawy, różnicowanie, leczenie

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł (gingivostomatitis herpetica)

Chorobę wywołuje wirus opryszczki zwykłej HSV-1 (HHV-1, Herpes Simplex Virus) z rodziny Herpesviridae, z grupy DNA – wirusów. Infekcja występuje w dwóch postaciach: pierwotnej i nawracającej (1). Do pierwotnego zakażenia dochodzi najczęściej w dzieciństwie (od 6. m.ż. do 10. r.ż.) drogą kropelkową oraz poprzez kontakt śluzówkowo-skórny z zakażonymi wydzielinami (2). Może ono przybrać formę objawową lub bezobjawową. Okres inkubacji wynosi od 3 do 10 dni. W trakcie wieloletnich obserwacji nie stwierdzono związku pomiędzy wyraźną tendencją do zachorowań a płcią, sezonowością czy obszarem geograficznym (3). W przypadku wystąpienia objawów prodromalnych obserwuje się: gorączkę, złe samopoczucie, ból głowy, ból gardła, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyjnych i podżuchwowych, świąd i mrowienie w okolicy późniejszych wykwitów (4, 5). Wirus po wniknięciu do komórek nabłonka ulega replikacji, co w konsekwencji prowadzi do lizy tych komórek i powstawania pęcherzyków. Wykwitem pierwotnym w przebiegu zakażenia jest pęcherzyk śródnabłonkowy o średnicy od 3 do 4 mm, wokół którego widoczne jest czerwone obrzeże (halo) (6, 7). W początkowej fazie dochodzi do obrzęku i zaczerwienienia brodawek dziąsłowych. Ze względu na mikrouszkodzenia ścian okolicznych drobnych naczyń krwionośnych dziąsła zaczynają krwawić i obserwuje się rozległe zapalenie brzegu dziąseł oraz dziąsła właściwego (8, 9). W następnej kolejności w okolicy czerwieni wargowej, dziąseł, podniebienia twardego, błony śluzowej policzków oraz powierzchni grzbietowej języka tworzą się skupiska pęcherzyków. Język pokryty jest szarym nalotem. Pierwotne opryszczkowe zapalenie jamy ustnej pojawia się często podczas wyrzynania zębów mlecznych i może towarzyszyć temu halitoza (10). Z czasem pęcherzyki ulegają maceracji, pękają, p...