Zastosowanie i skuteczność związków fluoru w pastach do zębów

„Pani doktor, tyle tych past reklamują, która jest najlepsza?”

Każdy z nas codziennie staje się odbiorcą reklam past do zębów. Ludzie o pięknych uśmiechach zachęcają do kupna pasty wybielającej, znoszącej nadwrażliwość, przywracającej naturalną biel zębów, usuwającej przebarwienia z kawy, chroniącej dziąsła, likwidującej nieprzyjemny zapach z ust, zobojętniającej kwasy cukrowe... Duża różnorodność sprawia, że pacjenci mają problem z wyborem odpowiedniego dla siebie produktu. Z tego względu obowiązkiem lekarza dentysty jest orientowanie się w składzie i działaniu dostępnych preparatów.

W większości past do zębów składnikiem profilaktycznym jest fluor, występujący jako: fluorek sodu (NaF), fluorek cyny (SnF), aminofluorek sodu (AmF), monofluorofosforan sodu (NaMFP) (7, 8).

Aminofluorek sodu jest związkiem organicznym o budowie charakterystycznej dla cząsteczek powierzchniowo czynnych. Dzięki polarnej budowie dłużej pozostaje w jamie ustnej. Jego część hydrofilowa ma powinowactwo do powierzchni pokrytych przez ślinę, a więc zarówno do zębów, jak i błony śluzowej. Pokrywa je warstwą molekularną i uwalnia jony fluorkowe (10, 11).

W badaniach in vitro związek ten wykazuje większe powinowactwo do tkanek, gdy rozpuszczalnikiem jest woda, a nie ludzka ślina (7). Mimo to liczne badania kliniczne potwierdziły skuteczność past z AmF (np. Elmex Przeciw Próchnicy, 1400 ppm) w porównaniu z pastami bez związków fluoru (9, 12).

Aminofluorki mają lekko kwasowy odczyn. Dzięki temu na powierzchni szkliwa mogą tworzyć się cząsteczki fluorku wapnia, czyli rezerwuaru jonów fluorkowych (7, 10). Niestety według niektórych autorów kwasowe środowisko może być przyczyną podrażnień błon...